RARAUNGA HOU i tukuna e Hort Innovation i tenei ra e whakaatu ana kei te whakaputa, kei te kai nga tangata o Ahitereiria i te nui ake o nga riwai.
I whakawhanakehia e Freshlogic, te tau Pukapuka Tauanga Ahuone ka whakarewahia i tenei ra me te whakauru i nga raraunga hou e waatea ana i runga i nga waahanga rereke e 75 puta noa i nga huarākau, huawhenua, nati, whare whakatipu me nga putiputi tapahi. A, i tenei tau, ko nga riwai te rangatira o te tipu o te reo.
Hort Innovation Head of Data and Insights I kii a Adam Briggs ko te pikinga e hono ana me nga Aussies e hoko atu ana i nga tipu ka toro atu ratou ki nga kaihokohoko, a kua piki ake to raatau whakamahi i nga ratonga kai i ia tau.
"Kua riro te tipu iti hei ahua o te tipu huawhenua," ka mea ia. “Mai i te tau ka mutu Pipiri 2020 ki te tau ka mutu Pipiri 2021, kua kite matou i te pikinga o te uara o te rīwai ma te $90.9M, me te pikinga o nga tone kua puta ma te 5 paiheneti,” hei tana.
I kii a Mr Briggs ko nga raraunga e whakaatu ana 87 paiheneti o nga whare o Ahitereiria i hoko rīwai, e 1.7kg toharite mo ia haerenga hokohoko.
Ka tukuna te Pukapuka Tauanga Aaoa ia Hui-tanguru me te hopu i nga raraunga o te tau putea o mua. Kei roto i te aratohu ratarata-kaiwhakamahi nga whika mo te hokohoko me te kai te whakamahi ratonga, te kaweake me te kawemai, te wahanga o nga mahi a te Kawanatanga me te rohe, te uara rarawe, me te rahinga.
Ko etahi atu raraunga me nga tirohanga mai i te Pukapuka 2020/2021 ko:
- He kaha ake te uara o nga hua hua i te tau o mua i muri i te pikinga o nga hua oriwa ($99 miriona), avocados ($56 miriona), here ($47 miriona) me nga aporo ($41 miriona).
- Ko nga karepe tepu te hua tino utu ($631.8 miriona). I riro i nga aporo te waahi tuarua o te uara ($619.9 miriona) ka eke ki te panana ($596.8 miriona).
- He maha atu nga kakano e waatea ana ki nga tangata o Ahitereiria. I roto i te waru tau, kua piki ake te rahi o te raspberries me te tumatakuru neke atu i te wha nga wa, i te mea kua tata toru nga pukapuka o te blueberry.
- Kua kite nga karaka i te waru o nga tau o te tipu haere o te uara whakangao kia eke ki te teitei hou o te $437.6 miriona, ahakoa he -7 paiheneti te heke o te rahinga whakaputa. Kua kitea e te karaka te toharite 9.80 paiheneti te tipu o te uara o ia tau mai i te tau 2012/13.
- Ahakoa nga raruraru ki tawahi, ko Wikitoria tonu te kaitaraiwa nui rawa atu me te 46 paiheneti o te katoa o te uara kaweake. Ko Queensland te tuarua me te 16 paiheneti o te uara ki tawahi - kua piki ake i te 12 paiheneti i te tau o mua i te mea ko te tuawha teitei i muri, Victoria, New South Wales me South Australia.
- I tuhia e te umanga macadamia te pikinga nui o te uara whakaputa (12.8 paiheneti) me te rōrahi (38.4 ōrau) i whakaritea ki te 2019/20.
- Ko te rängai karekau me te rängai neeriki kei te rekoata tonu i te huarahi tipu kaha. Ko te uara o te umanga karekau i neke ake i te $300 miriona mo te wa tuatahi, i muri i te pikinga 9.9 paiheneti o te uara mai i te 2019/20, i te wa i piki ake te uara o te umanga whakatipu ma te $226 miriona, he 8.8 paiheneti te piki mai i te 2019/20.
I kii a Mr Briggs ko nga raraunga e whakaatu ana i nga wero e pa ana ki nga kaiahuwhenua i runga i nga ahuatanga o te ao i roto i te waa i hopukina, 2020-2021, engari he maha ano nga mea pai tae atu ki te whakaora ratonga kai.
"Ko tetahi mea whakatenatena ko te hokinga mai o te ratonga kai mai i nga waahi i kitea e matou i te tau 2019/20," ko tana korero. "Hei tauira, kua hoki ano te rahinga me te uara o nga ratonga kai hua, a kua nui ake te uara inaianei ki nga taumata o mua o Covid," ko tana korero.
WHAKAARO: Ka korero nga kairangahau kei muri i te Puka Puka Tatau Ahuone o Ahitereiria 2020/21 i te ipurangi ipurangi mo te 10:30am ki te 11.15am AEDT, Turei, Hui-tanguru 22. Ki te rehita, mo etahi atu korero ranei mo te Pukapuka me nga uiui, whakapaa atu ki a Kelly Vorst-Parkes kelly .vorstparkes@horticulture.com.au ranei 0427 142 537